Στάδιο 1: Απεικονιστικός έλεγχος
Το πρώτο στάδιο είναι να υποβληθεί ο ασθενής σε υπολογιστική τομογραφία όπου θα αναδειχθούν τα όρια της βλάβης και η ύπαρξη πιθανώς άλλων εντοπίσεων. Θα ακολουθήσει σχεδόν πάντα το ΡΕΤ scan που θα μας δώσει σημαντικότατες πληροφορίες για την έκταση της νόσου κυρίως όμως για το που να εστιάσουμε ώστε να ληφθεί σωστό δείγμα που θα οδηγήσει στη διάγνωση.
ΠΡΟΣΟΧΗ: Η υπολογιστική τομογραφία και το PET είναι μονο διαγνωστικές εξετάσεις και σε καμία περίπτωση δεν πρέπει να τίθεται διάγνωση και θεραπεία χωρίς την ύπαρξη ξεκάθαρης βιοψίας.
Στάδιο 2: Βιοψία
Η πραγματοποίηση βρογχοσκόπησης είναι το επόμενο βήμα κι οι πληροφορίες που θα λάβουμε είναι πολύ σημαντικές. Η διαδικασία γίνεται με τον ασθενή ξύπνιο και δεν αποτελεί ευχάριστη εμπειρία. Εάν ο ασθενής δεν την ανεχθεί ή δεν τεθεί διάγνωση λόγω ανεπαρκούς δείγματος δύναται να επαναληφθεί από εξειδικευμένο θωρακοχειρουργό με τη χρήση άκαμπτου κι εύκαμπτου βρογχοσκοπίου υπό γενική νάρκωση. Η διαδικασία διαρκεί μόλις λίγα λεπτά και υπάρχει το πλεονέκτημα ότι μπορούμε να πάρουμε δείγματα από πιο βαθιά σημεία του πνεύμονα με τον ασθενή φυσικά ναρκωμένο χωρίς να νιώθει το παραμικρό!
Αν η βρογχοσκόπηση είναι αρνητική (πχ σε περιφερικούς όγκους) τότε η διάγνωση θα πρέπει να τεθεί με βιοψία υπό βελόνη στον αξονικό τομογράφο. Πραγματοποιείται με τοπική νάρκωση, διαρκεί λίγα λεπτά και είναι σχετικά ασφαλής μέθοδος με πιθανή επιπλοκή του πνευμοθώρακα - συγκέντρωση αέρα στη θωρακική κοιλότητα. Εάν συμβεί, θα αναγνωρισθεί άμεσα και θα αντιμετωπιστεί με την τοποθέτηση ενός μικρού σωλήνα παροχέτευσης για μια ή περισσότερες ημέρες.
Στην περίπτωση μη έγκυρης διάγνωσης πρέπει είτε να επαναληφθεί είτε να παραπεμφθεί ο ασθενής σε εξειδικευμένο θωρακοχειρουργό για την πραγματοποίηση της βιοψίας. Σε μεγάλο ποσοστό αυτή πλέον γίνεται θωρακοσκοπικά με τη διενέργεια μιας πολύ μικρής τομής, 3-4 εκατοστών, μέσω της οποίας εισέρχεται μια μικρή κάμερα, αναγνωρίζεται και ψηλαφείται η ύποπτη εστία και στη συνέχεια από την ίδια τομή με την είσοδο και χρήση ειδικών κοπτοσυρραπτικών εργαλείων τελευταίας τεχνολογίας αφαιρείται η βλάβη και προωθείται για βιοψία.
Στάδιο 3: Αντιμετώπιση
Σε περίπτωση που η διάγνωση και το στάδιο της νόσου επιτρέπουν την χειρουργική αντιμετώπιση ή εάν εξακολουθεί να μην υπάρχει διάγνωση και σ’αυτή την φάση αλλά η σταδιοποίηση έχει ολοκληρωθεί με τον καρκίνο να είναι χειρουργικά αντιμετωπίσιμος τότε το δείγμα στέλνεται για ταχεία βιοψία κι ο ασθενής παραμένει στο χειρουργικό κρεβάτι μέχρι να έρθει η διάγνωση - συνήθως απαιτούνται περί τα 30 λεπτά της ώρας. Στην συνέχεια από την ίδια τομή προχωρούμε σε αφαίρεση του τμήματος του πνεύμονα που βρίσκεται ο καρκίνος - αυτό ονομάζεται λοβεκτομή - πάντα θωρακοσκοπικά με τη χρήση κάμερας και κατάλληλων εργαλείων ή αν η φυσική κατάσταση του αρρώστου δεν το επιτρέπει, προχωρούμε σε αφαίρεση μόνο του όγκου (σφηνοειδής εκτομή).
Πριν το τέλος της επέμβασης θα αφαιρεθούν όλοι οι λεμφαδένες που βρίσκονται στο μεσοθωράκιο ακόμη κι αν δε φαίνονται ύποπτοι ή οι απεικονιστικές εξετάσεις δεν δείχνουν τίποτα το κακό σε αυτούς. Τότε μόνο κι αφού εξετασθούν τα αφαιρεθέντα τμήματα του πνεύμονα - λοβός και λεμφαδένες - θα έχουμε την οριστική σταδιοποίηση που μπορεί και να διαφέρει από την αρχική ακτινολογική. Tο ογκολογικό συμβούλιο θα αποφασίσει εαν ο ασθενής θα είναι μόνο υπό παρακολούθηση χωρίς περαιτέρω χημειοθεραπεία ή ακτινοβολία . Σε πρώιμα στάδια ΔΕΝ χρειάζεται περαιτέρω χημειοθεραπεία ή ακτινοβολία. Αν όμως το στάδιο της νόσου είναι προχωρημένο, με τη σύμφωνη γνώμη του θωρακοχειρουργού, ο ασθενής θα παραπεμφθεί σε ογκολόγο για συνέχιση της θεραπείας.